ApoTiapina_ul_7-2011 APOTEX 7/27/11 2:37 PM Page 1 ULOTKA DLA PACJENTA: • JeÊli u pacjenta lub u kogokolwiek z jego rodziny wyst´pujà lub wyst´powa∏y problemy z sercem, np. zaburzenia rytmu, INFORMACJA DLA U˚YTKOWNIKA lub jeÊli pacjent przyjmuje jakiekolwiek leki, które mogà wp∏ywaç na rytm serca. ApoTiapina • JeÊli u pacjenta wyst´puje niskie ciÊnienie t´tnicze krwi. • JeÊli u pacjenta wystàpi∏ udar, zw∏aszcza gdy dotyczy to 25 mg, tabletka powlekana osoby w podesz∏ym wieku. 100 mg, tabletka powlekana • JeÊli u pacjenta wyst´pujà problemy z wàtrobà. 200 mg, tabletka powlekana • JeÊli u pacjenta wyst´powa∏y kiedykolwiek napady drgawek. Quetiapinum • JeÊli u pacjenta wyst´puje cukrzyca lub ryzyko zachorowania na cukrzyc´. W takim wypadku lekarz mo˝e zleciç kontrol´ st´˝enia glukozy we krwi podczas stosowania leku ApoTiapina. Nale˝y zapoznaç si´ z treÊcià ulotki przed zastosowaniem • JeÊli pacjent wie, ˝e mia∏ kiedyÊ zmniejszonà liczb´ bia∏ych leku. krwinek we krwi (co mog∏o mieç zwiàzek ze stosowaniem - Nale˝y zachowaç t´ ulotk´, aby w razie potrzeby móc jà innych leków lub by∏o od niego niezale˝ne). ponownie przeczytaç. • JeÊli pacjent jest w podesz∏ym wieku i wyst´puje u niego - Nale˝y zwróciç si´ do lekarza lub farmaceuty w razie ot´pienie (zaburzenia dzia∏ania mózgu). U tych pacjentów jakichkolwiek dalszych wàtpliwoÊci. nie nale˝y stosowaç leku ApoTiapina, gdy˝ leki z grupy, do - Lek ten przepisano ÊciÊle okreÊlonej osobie. Nie nale˝y go której nale˝y ApoTiapina, mogà u pacjentów w podesz∏ym przekazywaç innym. wieku z ot´pieniem nasilaç ryzyko udaru, a niekiedy tak˝e - Lek mo˝e zaszkodziç innej osobie, nawet jeÊli objawy jej ryzyko Êmierci. choroby sà takie same. • JeÊli u pacjenta lub u kogokolwiek z jego rodziny - JeÊli nasili si´ którykolwiek z objawów niepo˝àdanych lub wyst´powa∏a choroba zakrzepowa, poniewa˝ stosowanie wystàpià jakiekolwiek objawy niepo˝àdane niewymienione leków z grupy, do której nale˝y ApoTiapina, mo˝e si´ w ulotce, nale˝y powiedzieç o tym lekarzowi lub farmaceucie. wiàzaç z powstawaniem zakrzepów. Nale˝y niezw∏ocznie powiedzieç lekarzowi, jeÊli u pacjenta Spis treÊci ulotki: wyst´pujà: 1. Co to jest lek ApoTiapina i w jakim celu si´ go stosuje 2. Informacje wa˝ne przed zastosowaniem leku ApoTiapina • Wysoka temperatura (goràczka), sztywnoÊç mi´Êni 3. Jak stosowaç lek ApoTiapina o znacznym nasileniu, nadmierna potliwoÊç lub zaburzenia 4. Mo˝liwe dzia∏ania niepo˝àdane ÊwiadomoÊci (tzw. z∏oÊliwy zespó∏ neuroleptyczny). 5. Jak przechowywaç lek ApoTiapina Mo˝e byç konieczna niezw∏oczna pomoc lekarska. 6. Inne informacje • Niekontrolowane ruchy mi´Êni, g∏ównie twarzy i j´zyka. • Wyjàtkowe nasilenie sennoÊci. 1. CO TO JEST LEK APOTIAPINA I W JAKIM CELU SI¢ Powy˝sze dzia∏ania mogà wystàpiç podczas stosowania GO STOSUJE tego typu leku. ApoTiapina zawiera substancj´ zwanà kwetiapinà, która MyÊli samobójcze i nasilenie depresji nale˝y do grupy leków przeciwpsychotycznych. Lek ApoTiapina JeÊli pacjent ma depresj´, mogà niekiedy wystàpiç myÊli mo˝e byç stosowany w leczeniu takich chorób, jak: o samookaleczeniu lub samobójstwie. MyÊli te mogà si´ • Depresja w przebiegu choroby dwubiegunowej: kiedy szczególnie nasilaç na poczàtku stosowania leku, poniewa˝ pacjent odczuwa g∏´boki smutek. Mo˝e odczuwaç wszystkie leki z tej grupy zaczynajà dzia∏aç dopiero po przygn´bienie, poczucie winy, brak energii i apetytu lub pewnym okresie stosowania; zwykle po oko∏o 2 tygodniach, mieç trudnoÊci z zasypianiem. a niekiedy czas ten mo˝e byç d∏u˝szy. Ryzyko wystàpienia • Mania: pacjent mo˝e byç bardzo podekscytowany, u pacjenta takich myÊli jest tak˝e wi´ksze, jeÊli nagle przerwie uradowany, pobudzony, rozentuzjazmowany lub nadmiernie on stosowanie leku. Ponadto ryzyko to nasila si´, gdy pacjent aktywny; mo˝e te˝ mieç niew∏aÊciwà ocen´ sytuacji, w tym jest m∏odà, doros∏à osobà. Dane z badaƒ klinicznych wykaza∏y przejawiaç zachowania agresywne lub destrukcyjne. nasilone ryzyko wyst´powania myÊli i (lub) zachowaƒ • Schizofrenia: pacjent mo˝e s∏yszeç lub odczuwaç rzeczy, samobójczych u m∏odych doros∏ych w wieku poni˝ej 25 lat które w rzeczywistoÊci nie majà miejsca, ma sprzeczne z depresjà. z rzeczywistoÊcià przekonania lub jest niezwykle podejrzliwy, JeÊli u pacjenta wyst´pujà myÊli o samookaleczeniu lub zal´kniony, zdezorientowany, ma poczucie winy, odczuwa samobójstwie, powinien niezw∏ocznie skontaktowaç si´ napi´cie lub przygn´bienie. z lekarzem lub udaç do najbli˝szego szpitala. Pomocne mo˝e byç poinformowanie rodziny lub przyjació∏ o wyst´pujàcej Lekarz mo˝e zleciç kontynuowanie stosowania leku ApoTiapina depresji oraz poproszenie ich o przeczytanie tej ulotki. nawet wówczas, gdy pacjent poczuje si´ lepiej. Mo˝na tak˝e poprosiç te osoby, aby w razie zaobserwowania u pacjenta nasilenia objawów depresji lub innych niepokojàcych 2. INFORMACJE WA˚NE PRZED ZASTOSOWANIEM zmian zachowania powiedzia∏y o tym pacjentowi. LEKU APOTIAPINA Informowano o zwi´kszeniu masy cia∏a u pacjentów stosujàcych Kiedy nie stosowaç leku ApoTiapina: lek ApoTiapina. Pacjent sam bàdê z lekarzem powinien • JeÊli pacjent ma uczulenie (nadwra˝liwoÊç) na kwetiapin´ regularnie kontrolowaç mas´ cia∏a. lub którykolwiek z pozosta∏ych sk∏adników leku ApoTiapina (patrz punkt 6). Stosowanie innych leków • JeÊli pacjent stosuje którykolwiek z poni˝szych leków: Nale˝y powiedzieç lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich • niektóre leki stosowane w zaka˝eniu HIV przyjmowanych aktualnie lub ostatnio lekach, równie˝ tych, • pochodne azolu (stosowane w zaka˝eniach grzybiczych) które wydawane sà bez recepty, w tym o lekach zio∏owych. • erytromycyn´ lub klarytromycyn´ (stosowane w zaka˝eniach Przyjmowanie innych leków podczas stosowania leku bakteryjnych) ApoTiapina mo˝e wp∏ywaç na jego dzia∏anie. • nefazodon (stosowany w depresji). Nie nale˝y stosowaç leku ApoTiapina, jeÊli pacjent za˝ywa Nie nale˝y stosowaç leku ApoTiapina, je˝eli powy˝sze uwagi którykolwiek z nast´pujàcych leków: dotyczà pacjenta. JeÊli pacjent nie jest tego pewien, powinien • Niektóre leki stosowane w zaka˝eniu HIV. skonsultowaç si´ z lekarzem lub farmaceutà przed przyj´ciem • Pochodne azolu (stosowane w zaka˝eniach grzybiczych). leku ApoTiapina. • Erytromycyna lub klarytromycyna (stosowane w zaka˝eniach bakteryjnych). Kiedy zachowaç szczególnà ostro˝noÊç stosujàc lek • Nefazodon (stosowany w depresji). ApoTiapina: Nale˝y powiedzieç lekarzowi, jeÊli pacjent przyjmuje Przed zastosowaniem leku ApoTiapina nale˝y powiedzieç którykolwiek z nast´pujàcych leków: lekarzowi: ApoTiapina_ul_7-2011 APOTEX 7/27/11 2:37 PM Page 2 • Leki przeciwpadaczkowe (takie, jak fenytoina lub bicie serca. Nale˝y niezw∏ocznie skontaktowaç si´ karbamazepina). z lekarzem lub udaç si´ do najbli˝szego szpitala. Nale˝y • Leki stosowane w nadciÊnieniu t´tniczym. zabraç ze sobà tabletki leku ApoTiapina. • Barbiturany (stosowane w bezsennoÊci). Pomini´cie zastosowania leku ApoTiapina • Tiorydazyna (inny lek przeciwpsychotyczny). JeÊli pacjent zapomnia∏ przyjàç dawk´ leku, powinien to • Leki wp∏ywajàce na rytm serca, np. leki mogàce wywo∏aç zrobiç najszybciej, gdy tylko sobie o tym przypomni. Je˝eli zaburzenia elektrolitowe (zmniejszone st´˝enie potasu lub jednak zbli˝a si´ pora zastosowania kolejnej dawki, nie magnezu), takie jak leki moczop´dne (odwadniajàce) lub nale˝y przyjmowaç pomini´tej tabletki. Nie nale˝y stosowaç niektóre antybiotyki (stosowane w leczeniu zaka˝eƒ). podwójnej dawki leku w celu uzupe∏nienia pomini´tej dawki. Przed przerwaniem stosowania jakiegokolwiek leku pacjent Przerwanie stosowania leku ApoTiapina powinien porozmawiaç o tym z lekarzem. W przypadku nag∏ego przerwania stosowania leku Stosowanie leku ApoTiapina z jedzeniem i piciem ApoTiapina mogà wystàpiç trudnoÊci z zaÊni´ciem • Lek ApoTiapina mo˝na przyjmowaç z posi∏kiem lub bez (bezsennoÊç), nudnoÊci, a tak˝e ból g∏owy, biegunka, posi∏ku. wymioty, zawroty g∏owy i dra˝liwoÊç. Przed zakoƒczeniem • Podczas stosowania leku ApoTiapina nale˝y ograniczyç leczenia lekarz mo˝e zasugerowaç stopniowe zmniejszanie spo˝ywanie alkoholu, gdy˝ mo˝e on nasilaç sennoÊç. dawki leku. • Nie nale˝y piç soku grejpfrutowego podczas stosowania W razie jakichkolwiek dalszych wàtpliwoÊci zwiàzanych ze leku ApoTiapina. Sok grejpfrutowy mo˝e wp∏ywaç na stosowaniem leku nale˝y zwróciç si´ do lekarza lub farmaceuty. dzia∏anie leku ApoTiapina. Cià˝a i karmienie piersià 4. MO˚LIWE DZIA¸ANIA NIEPO˚ÑDANE JeÊli pacjentka jest w cià˝y, stara si´ zajÊç w cià˝´ lub karmi Jak ka˝dy lek, lek ApoTiapina mo˝e powodowaç dzia∏ania piersià, powinna powiedzieç o tym lekarzowi przed niepo˝àdane, chocia˝ nie u ka˝dego one wystàpià. JeÊli zastosowaniem leku ApoTiapina. Nie nale˝y stosowaç leku nasili si´ którykolwiek z objawów niepo˝àdanych lub wystàpià ApoTiapina w czasie cià˝y bez porozumienia si´ z lekarzem. jakiekolwiek objawy niepo˝àdane niewymienione w ulotce, Leku ApoTiapina nie nale˝y stosowaç, jeÊli pacjentka karmi nale˝y powiedzieç o tym lekarzowi lub farmaceucie. piersià. Bardzo cz´sto (wyst´pujà cz´Êciej ni˝ u 1 pacjenta na 10): Prowadzenie pojazdów i obs∏ugiwanie maszyn • Zawroty g∏owy (mogà prowadziç do upadków), ból g∏owy, ApoTiapina mo˝e nasilaç sennoÊç. Pacjent nie powinien suchoÊç b∏ony Êluzowej jamy ustnej. kierowaç pojazdem ani obs∏ugiwaç maszyn, dopóki nie • Uczucie sennoÊci (które mo˝e przeminàç w miar´ trwania pozna reakcji swojego organizmu na ten lek. stosowania leku ApoTiapina) (mo˝e prowadziç do upadków). Wa˝ne informacje o niektórych sk∏adnikach leku • Objawy odstawienia (objawy wyst´pujàce po przerwaniu ApoTiapina stosowania leku ApoTiapina) to: trudnoÊci z zaÊni´ciem ApoTiapina zawiera laktoz´ jednowodnà, która jest rodzajem (bezsennoÊç), nudnoÊci, ból g∏owy, biegunka, wymioty, cukru. Je˝eli u pacjenta stwierdzono nietolerancj´ niektórych zawroty g∏owy i dra˝liwoÊç. Zaleca si´ stopniowe cukrów, powinien przed zastosowaniem tego leku odstawianie leku przez co najmniej 1 do 2 tygodni. skontaktowaç si´ z lekarzem. • Zwi´kszenie masy cia∏a. Wp∏yw na wyniki testu immunoenzymatycznego Cz´sto (wyst´pujà rzadziej ni˝ u 1 pacjenta na 10): U pacjentów stosujàcych lek ApoTiapina, mogà wystàpiç • Przyspieszenie czynnoÊci serca. fa∏szywie dodatnie wyniki testu dla metadonu lub • Katar (zatkany nos). trójpierÊcieniowych leków przeciwdepresyjnych, • Zaparcie, niestrawnoÊç. wykonywanych na próbce moczu przy zastosowaniu • Os∏abienie, omdlenia (mogà prowadziç do upadków). niektórych metod immunoenzymatycznych. W takim • Obrz´ki ramion i nóg. przypadku zaleca si´ wykonanie dalszych, dok∏adnych badaƒ. • Zmniejszenie ciÊnienia t´tniczego krwi podczas wstawania, które mo˝e powodowaç zawroty g∏owy lub omdlenia (mogà 3. JAK STOSOWAå LEK APOTIAPINA prowadziç do upadków). Lek ApoTiapina nale˝y zawsze stosowaç zgodnie z zaleceniami • Zwi´kszenie st´˝enia glukozy we krwi. lekarza. W razie wàtpliwoÊci nale˝y ponownie skontaktowaç • Niewyraêne widzenie. si´ z lekarzem lub farmaceutà. Lekarz zdecyduje o wielkoÊci • Nienaturalne ruchy mi´Êni. Sà to trudnoÊci z zapoczàtko- dawki poczàtkowej. WielkoÊç dawki podtrzymujàcej (dawki waniem ruchu mi´Êni, dr˝enia, niepokój mi´Êniowy lub dobowej) zale˝y od rodzaju choroby oraz indywidualnych sztywnoÊç mi´Êni bez jednoczesnego odczuwania bólu. potrzeb pacjenta, ale zazwyczaj wynosi od 150 do 800 mg. • Zaburzenia snu i koszmary senne. • Zwi´kszone uczucie g∏odu. • Tabletki przyjmuje si´ raz na dob´ przed snem lub dwa • Rozdra˝nienie. razy na dob´, w zale˝noÊci od choroby pacjenta. • Zaburzenia mowy. • Tabletki nale˝y po∏ykaç w ca∏oÊci, popijajàc wodà. • Tabletki mo˝na przyjmowaç z posi∏kiem lub niezale˝nie Niezbyt cz´sto (wyst´pujà rzadziej ni˝ u 1 pacjenta na 100): od niego. • Drgawki lub napady drgawek. • Podczas stosowania leku ApoTiapina nie nale˝y piç soku • Reakcje nadwra˝liwoÊci, w tym wyst´powanie wypuk∏ych grejpfrutowego, gdy˝ mo˝e on zaburzaç dzia∏anie leku. grudek na skórze, obrz´k skóry i obrz´k wokó∏ ust. • Nie nale˝y przerywaç leczenia bez porozumienia • Nieprzyjemne objawy ze strony nóg (zespó∏ niespokojnych z lekarzem, nawet jeÊli pacjent czuje si´ lepiej. nóg). • TrudnoÊci w po∏ykaniu. Pacjenci z zaburzeniami czynnoÊci wàtroby: • Niekontrolowane ruchy mi´Êni, g∏ównie twarzy i j´zyka. U pacjentów z problemami dotyczàcymi wàtroby lekarz mo˝e • Zaburzenia seksualne. zmieniç dawk´. Rzadko (wyst´pujà rzadziej ni˝ u 1 pacjenta na 1000): Pacjenci w podesz∏ym wieku: • Wysoka temperatura (goràczka), d∏ugo utrzymujàcy si´ ból U pacjentów w podesz∏ym wieku lekarz mo˝e zmieniç gard∏a lub owrzodzenie jamy ustnej, przyspieszony oddech, dawk´. pocenie si´, sztywnoÊç mi´Êni, nasilona sennoÊç lub Dzieci i m∏odzie˝ w wieku poni˝ej 18 lat omdlenia. Leku ApoTiapina nie nale˝y stosowaç u dzieci i m∏odzie˝y • Za˝ó∏cenie skóry i oczu (˝ó∏taczka). w wieku poni˝ej 18 lat. • D∏ugotrwa∏a, bolesna erekcja (priapizm). Zastosowanie wi´kszej ni˝ zalecana dawki leku • Powi´kszenie piersi i wyciek mleka z brodawek piersiowych ApoTiapina (mlekotok). Je˝eli pacjent przyjà∏ wi´kszà dawk´ ni˝ zalecana przez • Zaburzenia miesiàczkowania. lekarza, mogà wystàpiç: sennoÊç, zawroty g∏owy i nieprawid∏owe • Powstawanie zakrzepów w ˝y∏ach, zw∏aszcza nóg (objawy to: ApoTiapina_ul_7-2011 APOTEX 7/27/11 2:37 PM Page 3 obrz´k, ból i zaczerwienienie nóg); zakrzepy te mogà si´ Ka˝da tabletka powlekana 200 mg zawiera przemieszczaç wraz z krwià do p∏uc, powodujàc ból 200 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu). w klatce piersiowej i trudnoÊci oddechowe. JeÊli u pacjenta Ponadto lek zawiera: wystàpià takie objawy, nale˝y natychmiast zg∏osiç si´ do Rdzeƒ tabletki: hypromeloz´ 2910 (E464), lekarza. wapnia wodorofosforan dwuwodny, laktoz´ jednowodnà, Bardzo rzadko (wyst´pujà rzadziej ni˝ u 1 pacjenta na 10 000): skrobi´ kukurydzianà, karboksymetyloskrobi´ sodowà (typ A), • Nasilenie wczeÊniej wyst´pujàcej cukrzycy. magnezu stearynian, celuloz´ mikrokrystalicznà pH 102, talk, • Zapalenie wàtroby krzemionk´ koloidalnà bezwodnà. • Ci´˝ka postaç wysypki skórnej, powstawanie p´cherzy lub Otoczka tabletki: czerwonych plam na skórze. 25 mg: czerwony i ˝ó∏ty tlenek ˝elaza (E172), hypromeloz´ • Ci´˝ka reakcja alergiczna (zwana anafilaksjà), która mo˝e 2910, tytanu dwutlenek (E171), makrogol 400, powodowaç trudnoÊci w oddychaniu i wstrzàs. ˝ó∏cieƒ pomaraƒczowa (E110). • Gwa∏towny obrz´k skóry, zazwyczaj wokó∏ oczu, ust i gard∏a 100 mg: ˝elaza tlenek ˝ó∏ty (E172), hypromeloz´ 2910, (obrz´k naczynioruchowy). tytanu dwutlenek (E171), makrogol 400. • Nieprawid∏owe wydzielanie hormonu kontrolujàcego obj´toÊç 200 mg: hydroksypropyloceluloz´, hypromeloz´ 2910 , talk, moczu. tytanu dwutlenek (E171). • Rozpad w∏ókien mi´Êniowych i ból mi´Êni (rabdomioliza). Jak wyglàda lek ApoTiapina i co zawiera opakowanie Leki z grupy, do której nale˝y ApoTiapina, mogà wywo∏ywaç 25 mg: okràg∏e, obustronnie wypuk∏e tabletki powlekane ci´˝kie zaburzenia rytmu serca, które w szczególnie ci´˝kich koloru brzoskwiniowego o Êrednicy ok. 5,7 mm. przypadkach mogà zakoƒczyç si´ zgonem. 100 mg: okràg∏e, obustronnie wypuk∏e, ˝ó∏te tabletki Niektóre dzia∏ania niepo˝àdane sà mo˝liwe do stwierdzenia powlekane z zaznaczonà linià podzia∏u po jednej stronie, jedynie po wykonaniu badania krwi. Dotyczy to zwi´kszenia o Êrednicy ok. 9,1 mm. st´˝enia niektórych lipidów (triglicerydów i cholesterolu 200 mg: okràg∏e, obustronnie wypuk∏e, bia∏e tabletki ca∏kowitego) lub glukozy we krwi, zmniejszenia liczby powlekane z zaznaczonà linià podzia∏u po jednej stronie, ró˝nych typów krwinek, zmniejszenia st´˝enia sodu we krwi o Êrednicy ok. 12,1 mm. oraz zwi´kszenia st´˝enia we krwi hormonu zwanego Tabletki 100 mg i 200 mg mo˝na dzieliç na po∏owy. prolaktynà. Zwi´kszenie st´˝enia prolaktyny mo˝e rzadko powodowaç: WielkoÊç opakowania: • U m´˝czyzn i kobiet – powi´kszenie piersi i wyciek mleka Opakowanie zawiera: z brodawek piersiowych. 30 tabletek powlekanych (w blistrach po 10 tabletek). • U kobiet – zatrzymanie miesiàczki lub nieregularne cykle miesiàczkowe. Podmiot odpowiedzialny i wytwórca Lekarz mo˝e zleciç przeprowadzenie okresowych badaƒ krwi. Podmiot odpowiedzialny Wytwórca Dzieci i m∏odzie˝ Apotex Europe B.V. Apotex Nederland B.V. U dzieci i m∏odzie˝y mogà wystàpiç takie same dzia∏ania Darwinweg 20 Archimedesweg 2 niepo˝àdane, jak u doros∏ych. 2333 CR Leiden 2333 CN Leiden Holandia Holandia Nast´pujàce dzia∏ania niepo˝àdane odnotowano jedynie u dzieci i m∏odzie˝y: Data zatwierdzenia ulotki: 23.05.2011 Bardzo cz´sto (wyst´pujà cz´Êciej ni˝ u 1 pacjenta na 10): • Zwi´kszenie ciÊnienia t´tniczego krwi. Nast´pujàce dzia∏ania niepo˝àdane wyst´powa∏y cz´Êciej u dzieci i m∏odzie˝y: Bardzo cz´sto (wyst´pujà cz´Êciej ni˝ u 1 pacjenta na 10): • Zwi´kszenie we krwi st´˝enia hormonu zwanego prolaktynà. Zwi´kszenie st´˝enia prolaktyny mo˝e rzadko powodowaç: • U ch∏opców i dziewczàt – powi´kszenie piersi i wyciek mleka z brodawek piersiowych. • U dziewczàt – zatrzymanie miesiàczki lub nieregularne cykle miesiàczkowe. • Zwi´kszenie apetytu • Nienaturalne ruchy mi´Êni. Sà to trudnoÊci z zapoczàtko- waniem ruchu mi´Êni, dr˝enia, niepokój mi´Êniowy lub sztywnoÊç mi´Êni bez jednoczesnego uczucia bólu. 5. JAK PRZECHOWYWAå LEK APOTIAPINA • Przechowywaç w miejscu niedost´pnym i niewidocznym dla dzieci. • Nie stosowaç leku ApoTiapina po up∏ywie terminu wa˝noÊci zamieszczonego na blistrze i tekturowym pude∏ku.Termin wa˝noÊci oznacza ostatni dzieƒ danego miesiàca. • Leków nie nale˝y wyrzucaç do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Nale˝y zapytaç farmaceut´ co zrobiç z lekami, które nie sà ju˝ potrzebne. Takie post´powanie pomo˝e chroniç Êrodowisko. 6. INNE INFORMACJE Co zawiera lek ApoTiapina Substancjà czynnà leku jest kwetiapina. Ka˝da tabletka powlekana 25 mg zawiera 25 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu). Ka˝da tabletka powlekana 100 mg zawiera 100 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu).
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO ApoTiapina, 25 mg, tabletki powlekane ApoTiapina, 100 mg, tabletki powlekane ApoTiapina, 200 mg, tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka powlekana 25 mg zawiera 25 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu). Każda tabletka powlekana 100 mg zawiera 100 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu). Każda tabletka powlekana 200 mg zawiera 200 mg kwetiapiny (w postaci kwetiapiny fumaranu). Substancje pomocnicze: laktoza jednowodna i żółcień pomarańczowa (E110). Każda tabletka powlekana 25 mg zawiera 7,00 mg laktozy jednowodnej i 0,003 mg żółcieni pomarańczowej (E110). Każda tabletka powlekana 100 mg zawiera 28,00 mg laktozy jednowodnej. Każda tabletka powlekana 200 mg zawiera 56,00 mg laktozy jednowodnej. Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1. 3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA Tabletka powlekana. ApoTiapina, 25 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe tabletki powlekane koloru brzoskwiniowego o średnicy ok. 5,7 mm. ApoTiapina, 100 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe, żółte tabletki powlekane z zaznaczoną linią podziału po jednej stronie, o średnicy ok. 9,1 mm. ApoTiapina, 200 mg: okrągłe, obustronnie wypukłe, białe tabletki powlekane z zaznaczoną linią podziału po jednej stronie, o średnicy ok. 12,1 mm. Tabletki 100 mg i 200 mg można dzielić na połowy. 4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE 4.1 Wskazania do stosowania ApoTiapina jest wskazana w leczeniu: • schizofrenii, • choroby afektywnej dwubiegunowej: o w leczeniu epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu choroby dwubiegunowej, o w leczeniu dużych epizodów depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej, o w zapobieganiu nawrotom u pacjentów z zaburzeniami dwubiegunowymi, u pacjentów z epizodami maniakalnymi lub depresyjnymi reagujących na leczenie kwetiapiną. 4.2 Dawkowanie i sposób podawania Produkt leczniczy ApoTiapina można stosować z posiłkiem lub bez posiłku. Dorośli Leczenie schizofrenii: W leczeniu schizofrenii produkt leczniczy ApoTiapina należy stosować dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi: 50 mg (1. dzień), 100 mg (2. dzień), 200 mg (3. dzień) i 300 mg (4. dzień). Począwszy od 4. dnia, dawkę należy stopniowo zwiększać do dawki skutecznej, wynoszącej zazwyczaj od 300 mg do 450 mg na dobę. W zależności od indywidualnej reakcji klinicznej i tolerancji przez pacjenta, dawkę można dostosować w zakresie od 150 mg do 750 mg na dobę. Leczenie epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu w przebiegu choroby dwubiegunowej: W leczeniu epizodów maniakalnych towarzyszących chorobie dwubiegunowej produkt leczniczy ApoTiapina należy stosować dwa razy na dobę. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi: 100 mg (1. dzień), 200 mg (2. dzień), 300 mg (3. dzień) i 400 mg (4. dzień). Następnie dawkę można zwiększać, nie więcej niż o 200 mg na dobę, do dawki 800 mg na dobę, podanej 6. dnia. W zależności od indywidualnej reakcji klinicznej i tolerancji przez pacjenta dawkę można dostosować w zakresie od 200 mg do 800 mg na dobę. Zazwyczaj dawka skuteczna mieści się w zakresie od 400 mg do 800 mg na dobę. Leczenie epizodów depresyjnych w chorobie dwubiegunowej: Kwetiapinę należy stosować raz na dobę, przed snem. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi: 50 mg (1. dzień), 100 mg (2. dzień), 200 mg (3. dzień) i 300 mg (4. dzień). Zalecana dawka dobowa wynosi 300 mg. W badaniach klinicznych nie wykazano dodatkowych korzyści związanych ze stosowaniem dawki dobowej 600 mg w porównaniu z dawką 300 mg (patrz punkt 5.1). Niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania dawki dobowej 600 mg. Dawki większe niż 300 mg na dobę powinny być zalecane przez lekarzy doświadczonych w leczeniu choroby dwubiegunowej. Badania kliniczne wykazały, że w przypadku złej tolerancji produktu można rozważyć u niektórych pacjentów zmniejszenie dawki dobowej do 200 mg. Zapobieganie nawrotom w chorobie dwubiegunowej: Pacjenci, u których wystąpiła reakcja na kwetiapinę stosowaną w leczeniu ostrej fazy choroby dwubiegunowej, powinni kontynuować stosowanie produktu leczniczego w tej samej dawce w zapobieganiu nawrotom epizodów maniakalnych, mieszanych lub depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej. Dawkę można modyfikować w zakresie od 300 mg do 800 mg na dobę, zależnie od indywidualnej reakcji klinicznej i tolerancji przez pacjenta. Ważne, aby w leczeniu podtrzymującym stosować najmniejszą skuteczną dawkę. Pacjenci w podeszłym wieku: Podobnie jak inne produkty przeciwpsychotyczne, kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów w podeszłym wieku, szczególnie w początkowym okresie leczenia. W zależności od indywidualnej reakcji klinicznej i tolerancji przez pacjenta konieczne może być wolniejsze zwiększanie dawki i wybór mniejszej dawki leczniczej, niż stosowana u młodszych pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku średni klirens osoczowy kwetiapiny był o 30 do 50% mniejszy w porównaniu z młodszymi pacjentami. Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u pacjentów powyżej 65 lat z epizodami depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej. Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania kwetiapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na brak danych przemawiających za stosowaniem w tej grupie wiekowej. Dostępne dane z kontrolowanych badań z placebo przedstawiono w punktach 4.4, 4.8, 5.1 oraz 5.2. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek: Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: Kwetiapina jest intensywnie metabolizowana w wątrobie, dlatego należy ją ostrożnie stosować u pacjentów z rozpoznanymi zaburzeniami czynności wątroby, szczególnie w początkowym okresie leczenia. U pacjentów z rozpoznanymi zaburzeniami czynności wątroby należy rozpoczynać leczenie od dawki 25 mg na dobę. W zależności od indywidualnej reakcji klinicznej i tolerancji przez pacjenta dawkę należy zwiększać codziennie o 25 mg do 50 mg na dobę, aż do osiągnięcia dawki skutecznej. 4.3 Przeciwwskazania Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu. Przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie z inhibitorami CYP 3A4 cytochromu P450, takimi jak inhibitory proteazy HIV, produkty przeciwgrzybicze z grupy pochodnych azolu, erytromycyna, klarytromycyna i nefazodon. Patrz także punkt 4.5. 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Dzieci i młodzież (w wieku od 10 do 17 lat): Nie zaleca się stosowania kwetiapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na brak danych wspierających stosowanie w tej grupie wiekowej. W badaniach klinicznych wykazano, że oprócz znanego profilu bezpieczeństwa określonego u dorosłych (patrz punkt 4.8), u dzieci i młodzieży częściej niż u dorosłych występowały pewne działania niepożądane (zwiększone łaknienie, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy i objawy pozapiramidowe) oraz działanie niepożądane niewystępujące wcześniej w badaniach z udziałem dorosłych (zwiększenie ciśnienia tętniczego). U dzieci i młodzieży odnotowano także zmiany w wynikach badań czynności gruczołu tarczowego. Ponadto, przez okres dłuższy niż 26 tygodni nie badano długoterminowych następstw leczenia odnośnie rozwoju i dojrzewania. Nie jest znany długoterminowy wpływ na rozwój poznawczy i behawioralny. W kontrolowanych badaniach placebo, przeprowadzonych z udziałem dzieci i młodzieży, stosowanie kwetiapiny wiązało się ze zwiększoną częstością występowania objawów pozapiramidowych (EPS) u pacjentów ze schizofrenią i manią dwubiegunową, w porównaniu z grupą otrzymującą placebo (patrz punkt 4.8). Samobójstwa, myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego: Depresja w przebiegu choroby dwubiegunowej jest związana ze zwiększonym ryzykiem występowania myśli samobójczych, samouszkodzeń i samobójstw (zdarzenia związane z próbami samobójczymi). Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania istotnej klinicznie remisji. Poprawa może nie wystąpić przez kilka pierwszych lub więcej tygodni leczenia i w związku z tym pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską do czasu jej wystąpienia. Doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstw nasila się we wczesnej fazie poprawy klinicznej. W badaniach klinicznych u pacjentów z ciężką depresją w przebiegu choroby dwubiegunowej odnotowano nasilone ryzyko zdarzeń związanych z próbami samobójczymi u młodych pacjentów poniżej 25 lat, którzy byli leczeni kwetiapiną, w porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo (odpowiednio 3,0% vs 0%). Ponadto lekarz prowadzący powinien rozważyć potencjalne ryzyko wystąpienia zdarzeń związanych z próbami samobójczymi po nagłym odstawieniu produktu leczniczego, biorąc pod uwagę czynniki ryzyka związane z leczoną chorobą. Senność: Leczenie kwetiapiną wiąże się z występowaniem senności i innych objawów, takich jak uspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach klinicznych u pacjentów z epizodami depresji w chorobie dwubiegunowej objawy te występowały zazwyczaj podczas pierwszych trzech dni leczenia i miały głównie nasilenie łagodne do umiarkowanego. Pacjenci z depresją w przebiegu choroby dwubiegunowej, u których występuje senność o ciężkim nasileniu, mogą wymagać częstszych wizyt lekarskich przez co najmniej dwa pierwsze tygodnie od wystąpienia senności lub do czasu poprawy, i może być konieczne rozważenie przerwania leczenia. Choroby układu krążenia: Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z rozpoznanymi chorobami układu krążenia, chorobami naczyniowymi mózgu lub innymi stanami predysponującymi do wystąpienia hipotonii. Kwetiapina może wywołać hipotonię ortostatyczną, zwłaszcza w początkowym okresie zwiększania dawki. W takim przypadku należy rozważyć zmniejszenie dawki lub jej wolniejsze zwiększanie. Powolne dostosowanie dawki należy rozważyć u pacjentów z objawami choroby układu krążenia. Napady drgawkowe: W kontrolowanych badaniach klinicznych nie stwierdzono różnic w częstości występowania napadów drgawkowych u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, zaleca się zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie (patrz punkt 4.8). Objawy pozapiramidowe: W kontrolowanych badaniach klinicznych u dorosłych pacjentów leczenie kwetiapiną wiązało się ze zwiększonym, w porównaniu z placebo, występowaniem objawów pozapiramidowych u pacjentów z dużymi epizodami depresyjnymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej (patrz punkt 4.8). Dyskinezy późne: W razie wystąpienia przedmiotowych i podmiotowych objawów dyskinez późnych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub odstawienie kwetiapiny. Objawy dyskinez późnych mogą się pogłębić lub pojawić nawet po zakończeniu leczenia (patrz punkt 4.8). Złośliwy zespół neuroleptyczny: Występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego wiąże się ze stosowaniem produktów przeciwpsychotycznych, w tym również kwetiapiny (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne to hipertermia, zmiany stanu psychicznego, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej. W takim przypadku należy przerwać stosowanie kwetiapiny i zastosować odpowiednie leczenie. Ciężka neutropenia: W badaniach klinicznych kwetiapiny niezbyt często obserwowano ciężką neutropenię (liczba neutrofilów <0,5 x 109/1). Większość przypadków ciężkiej neutropenii występowała w ciągu kilku miesięcy od rozpoczęcia leczenia kwetiapiną. Nie obserwowano wyraźnego związku między występowaniem neutropenii a dawką produktu leczniczego. Z doświadczeń po wprowadzeniu produktu do obrotu wynika, że leukopenia i (lub) neutropenia ustępują po zakończeniu leczenia produktem ApoTiapina. Możliwe czynniki ryzyka neutropenii to mała liczba krwinek białych występująca przed leczeniem oraz neutropenia polekowa w wywiadzie. Kwetiapinę należy odstawić u pacjentów z liczbą neutrofilów <1,0 x 109/1. Należy obserwować pacjentów pod kątem objawów przedmiotowych i podmiotowych infekcji oraz monitorować liczbę neutrofilów (do czasu jej zwiększenia do >1,5 x 109/1). (Patrz punkt 5.1). Interakcje: Patrz także punkt 4.5. Jednoczesne stosowanie kwetiapiny i silnych produktów leczniczych indukujących enzymy wątrobowe, takich jak karbamazepina lub fenytoina, znacznie zmniejsza stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów stosujących produkt leczniczy zwiększający aktywność enzymów wątrobowych leczenie kwetiapiną można rozpocząć jedynie w przypadku, gdy lekarz uzna, że korzyści wynikające z jej zastosowania przewyższają ryzyko związane z odstawieniem produktu indukującego enzymy wątrobowe. Ważne, aby wszelkie zmiany dotyczące leczenia produktem indukującym enzymy wątrobowe przeprowadzać stopniowo i, jeśli to konieczne, zastąpić go produktem leczniczym pozbawionym właściwości induktora enzymatycznego (np. walproinian sodu). Masa ciała: Informowano o zwiększeniu masy ciała u pacjentów leczonych kwetiapiną. Należy kontrolować masę ciała i postępować zgodnie ze wskazówkami klinicznymi i wytycznymi dotyczącymi stosowania produktów przeciwpsychotycznych (patrz punkty 4.8 i 5.1). Hiperglikemia: U pacjentów leczonych kwetiapiną opisywano rzadkie przypadki hiperglikemii, rozwinięcia się lub zaostrzenia istniejącej wcześniej cukrzycy, której czasem towarzyszyła kwasica ketonowa lub śpiączka, ze zgonami włącznie (patrz punkt 4.8). W niektórych przypadkach poprzedzało je zwiększenie masy ciała, które może być czynnikiem predysponującym do wystąpienia cukrzycy. Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego pacjentów zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania produktów przeciwpsychotycznych. Pacjentów leczonych jakimkolwiek produktem przeciwpsychotycznym, w tym także kwetiapiną, należy monitorować pod kątem wystąpienia objawów hiperglikemii (takich jak nadmierne pragnienie i łaknienie, wielomocz i osłabienie). U pacjentów z cukrzycą lub czynnikami ryzyka cukrzycy należy regularnie obserwować pod kątem pogorszenia kontroli stężenia glukozy we krwi. Należy regularnie kontrolować masę ciała. Lipidy: W badaniach klinicznych kwetiapiny odnotowano zwiększenie stężenia triglicerydów, frakcji LDL cholesterolu i cholesterolu całkowitego oraz zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu (patrz punkt 4.8). W przypadku zmiany profilu lipidowego, należy postępować zgodnie z wytycznymi klinicznymi. Ryzyko metaboliczne: Ze względu na odnotowane w badaniach klinicznych zmiany masy ciała, stężenia glukozy (patrz hiperglikemia) i lipidów w osoczu, może wystąpić pogorszenie profilu ryzyka zmian metabolicznych u poszczególnych pacjentów. W takim przypadku należy postępować zgodnie z wytycznymi klinicznymi i zastosować odpowiednie leczenie (patrz punkt 4.8). Wydłużenie odstępu QT: W badaniach klinicznych i podczas stosowania zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego nie wykazano trwałego całkowitego wydłużenia odstępu QT związanego ze stosowaniem kwetiapiny. W badaniach po wprowadzeniu leku do obrotu, po zastosowaniu terapeutycznych dawek kwetiapiny zgłaszano wydłużenie odstępu QT po dawkach terapeutycznych (patrz punkt 4.8) i po przedawkowaniu (patrz punkt 4.9). Podobnie, jak w przypadku innych produktów przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność, stosując kwetiapinę u pacjentów z chorobą układu krążenia lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Zachowanie ostrożności jest również konieczne, gdy kwetiapinę stosuje się jednocześnie z innymi produktami wydłużającymi odstęp QT oraz z neuroleptykami, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5). Odstawienie: Po nagłym przerwaniu stosowania kwetiapiny opisywano ostre objawy odstawienia, takie jak bezsenność, nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Wskazane jest stopniowe odstawianie produktu przez okres co najmniej jednego do dwóch tygodni (patrz punkt 4.8). Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem: Produkt leczniczy ApoTiapina nie jest dopuszczony do leczenia pacjentów z psychozą w przebiegu otępienia. W randomizowanych, kontrolowanych badaniach z placebo, przeprowadzonych u pacjentów z demencją, leczonych niektórymi nietypowymi produktami przeciwpsychotycznymi, odnotowano ok. 3-krotne zwiększenie ryzyka zdarzeń niepożądanych związanych z krążeniem mózgowym. Mechanizm tego zjawiska nie jest znany. Nie można wykluczyć zwiększenia ryzyka w przypadku stosowania innych produktów przeciwpsychotycznych lub innych grup pacjentów. Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru. W metaanalizie dotyczącej nietypowych produktów przeciwpsychotycznych stwierdzono, że u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem ryzyko zgonu jest większe niż w grupie pacjentów otrzymujących placebo. Jednak w dwóch 10-tygodniowych kontrolowanych badaniach z placebo dotyczących kwetiapiny, przeprowadzonych w tej samej populacji pacjentów (n = 710; średnia wieku: 83 lata; przedział: 56-99 lat), częstość zgonów w grupie pacjentów leczonych kwetiapiną wynosiła 5,5% w porównaniu z 3,2% w grupie otrzymującej placebo. Śmierć pacjentów biorących udział w tych badaniach następowała z różnych przyczyn, zgodnie z przewidywaniami dla tej populacji. Przytoczone dane nie dowodzą związku przyczynowego między leczeniem kwetiapiną a zgonami wśród pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem. Dysfagia: Po zastosowaniu kwetiapiny zgłaszano przypadki dysfagii (patrz punkt 4.8). Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z ryzykiem wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc. Laktoza: Tabletki kwetiapiny zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy- galaktozy nie powinni stosować tego produktu. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (VTE): Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych zgłaszano incydenty żylnej choroby zakrzepowo- zatorowej (ang. venous thromboembolism, VTE). U pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi często występują nabyte czynniki ryzyka zakrzepicy z zatorami w układzie żylnym, z tego względu przed rozpoczęciem oraz w trakcie leczenia produktem leczniczym ApoTiapina oraz podczas jego trwania należy zidentyfikować wszystkie możliwe czynniki ryzyka VTE i podjąć działania zapobiegawcze. Dodatkowe informacje: Dane z badań dotyczących stosowania kwetiapiny w skojarzeniu z walproinianem sodu lub produktami litu w ostrych epizodach maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego są ograniczone, jednak leczenie skojarzone było dobrze tolerowane (patrz punkty 4.8 i 5.1). Dane wykazały działanie addycyjne w 3. tygodniu leczenia. Jednym ze składników produktu ApoTiapina, 25 mg jest żółcień pomarańczowa (E110), która może wywoływać reakcje alergiczne. 4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji Ze względu na wpływ kwetiapiny na czynność ośrodkowego układu nerwowego, należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania produktu ApoTiapina z innymi lekami o działaniu ośrodkowym lub z alkoholem. CYP3A4 cytochromu P450 jest głównym enzymem biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny. W badaniu interakcji z udziałem zdrowych ochotników jednoczesne stosowanie kwetiapiny (w dawce 25 mg) z ketokonazolem, który jest inhibitorem CYP3A4, powodowało 5-8-krotne zwiększenie AUC kwetiapiny. Z tego powodu przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie kwetiapiny z inhibitorami CYP3A4. Nie zaleca się również picia soku grejpfrutowego podczas leczenia kwetiapiną. W badaniu z zastosowaniem dawek wielokrotnych, przeprowadzonym w celu ustalenia farmakokinetyki kwetiapiny stosowanej przed i podczas leczenia karbamazepiną (znanym induktorem aktywności enzymów wątrobowych), stwierdzono że jednoczesne stosowanie karbamazepiny znacząco zwiększało klirens kwetiapiny. Zwiększenie klirensu zmniejszało całkowity wpływ kwetiapiny na organizm (mierzony jako AUC) średnio o 13% w stosunku do wartości uzyskiwanej podczas stosowania kwetiapiny w monoterapii, chociaż u niektórych pacjentów obserwowano silniejsze działanie. W wyniku tej interakcji mogą występować mniejsze stężenia leku w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z fenytoiną (innym produktem zwiększającym aktywność enzymów mikrosomalnych) znacznie zwiększało klirens kwetiapiny (o około 450%). U pacjentów stosujących produkt zwiększający aktywność enzymów wątrobowych leczenie kwetiapiną można rozpocząć jedynie w przypadku, gdy lekarz uzna, że korzyści wynikające z jej zastosowania przewyższają ryzyko związane z odstawieniem produktu indukującego enzymy wątrobowe. Ważne, aby wszelkie zmiany dotyczące leczenia produktem indukującym enzymy wątrobowe przeprowadzać stopniowo i, jeśli jest to konieczne, zastąpić go produktem, który nie indukuje enzymów wątrobowych (np. walproinianem sodu) (patrz także punkt 4.4). Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się znacząco po jednoczesnym podaniu produktów przeciwdepresyjnych: imipraminy (znanego inhibitora CYP2D6) ani fluoksetyny (znanego inhibitora CYP3A4 i CYP2D6). Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się znacząco po jednoczesnym podaniu produktów przeciwpsychotycznych: rysperydonu lub haloperydolu. Natomiast jednoczesne stosowanie kwetiapiny i tiorydazyny zwiększało klirens kwetiapiny o około 70%. Farmakokinetyka kwetiapiny nie zmieniała się po jednoczesnym podaniu cymetydyny. Nie stwierdzono zmian w farmakokinetyce litu stosowanego równocześnie z kwetiapiną. Farmakokinetyka walproinianu sodu i kwetiapiny nie zmieniała się w sposób istotny klinicznie w przypadku jednoczesnego stosowania tych produktów leczniczych. Nie przeprowadzono badań interakcji z produktami najczęściej stosowanymi w chorobach układu krążenia. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania kwetiapiny i produktów o znanym działaniu zaburzającym równowagę elektrolitową lub wydłużającym odstęp QT. Zgłaszano przypadki fałszywie dodatniego wyniku testu immunoenzymatycznego dla metadonu i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych u pacjentów, którzy zażywali kwetiapinę. Zaleca się potwierdzenie kwestionowanego wyniku przez wykonanie odpowiedniego badania chromatograficznego. 4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności kwetiapiny u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach nie wykazały dotychczas działania teratogennego kwetiapiny, ale nie badano jej potencjalnego wpływu na narząd wzroku w okresie płodowym. Z tego powodu kwetiapinę należy stosować w okresie ciąży jedynie w przypadku, gdy korzyści przewyższają ryzyko. Obserwowano objawy odstawienia u noworodków, których matki stosowały podczas ciąży kwetiapinę. Nie wiadomo, w jakim stopniu kwetiapina przenika do mleka kobiecego. Kobietom karmiącym piersią zaleca się unikanie karmienia naturalnego podczas leczenia produktem ApoTiapina. 4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn Ze względu na działanie kwetiapiny głównie na ośrodkowy układ nerwowy, może ona zaburzać czynności wymagające koncentracji. Z tego powodu należy doradzić pacjentom, aby nie prowadzili pojazdów ani nie obsługiwali maszyn do czasu ustalenia indywidualnej reakcji na kwetiapinę. 4.8 Działania niepożądane Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem kwetiapiny są senność, zawroty głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, niewielkie osłabienie, zaparcia, tachykardia, hipotonia ortostatyczna i niestrawność. Podobnie jak w przypadku innych produktów przeciwpsychotycznych, stosowanie kwetiapiny wiązało się ze zwiększeniem masy ciała, omdleniami, wystąpieniem złośliwego zespołu neuroleptycznego, leukopenią, neutropenią i obrzękami obwodowymi. Częstość występowania działań niepożądanych związanych z leczeniem kwetiapiną przedstawiono poniżej zgodnie z zaleceniami Rady Międzynarodowych Organizacji Nauk Medycznych (Grupa Robocza CIOMS III; 1995). Częstość występowania zdarzeń niepożądanych określono następująco: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000). Zaburzenia krwi i układu chłonnego Często: leukopenia 1 Niezbyt często: eozynofilia, trombocytopenia Nieznana: neutropenia 1 Zaburzenia układu immunologicznego Niezbyt często: nadwrażliwość Bardzo rzadko: reakcja anafilaktyczna6 Zaburzenia endokrynologiczne Często: hiperprolaktynemia16 Bardzo rzadko: nieprawidłowe wydzielanie hormonu antydiuretycznego Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Często: zwiększone łaknienie Niezbyt często: hiponatremia20 Bardzo rzadko: cukrzyca 1, 5, 6 Zaburzenia psychiczne Często: zaburzenia snu i koszmary senne Zaburzenia układu nerwowego Bardzo często: zawroty głowy 4, 17, senność 2, 17, ból głowy Często: omdlenia4,17, objawy pozapiramidowe 1,13, dyzartria Niezbyt często: napady drgawek 1, zespół niespokojnych nóg, dyskinezy późne 1, 6 Zaburzenia serca Często: tachykardia 4 Zaburzenia oka Często: niewyraźne widzenie Zaburzenia naczyniowe Często: hipotonia ortostatyczna 4, 17 Rzadko: żylna choroba zakrzepowo-zatorowa1 Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Często: zapalenie błony śluzowej nosa Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo często: suchość błony śluzowej jamy ustnej Często: zaparcia, niestrawność Niezbyt często: dysfagia8 Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Rzadko: żółtaczka 6 Bardzo rzadko: zapalenie wątroby 6 Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy 6, zespół Stevensa-Johnsona 6 Zaburzenia mięśniowo- szkieletowe i tkanki łącznej Bardzo rzadko: rabdomioliza Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Niezbyt często: zaburzenia seksualne Rzadko: priapizm, mlekotok, obrzęk piersi, zaburzenia menstruacji Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Bardzo często: objawy odstawienne 1, 10 Często: łagodne osłabienie, obrzęk obwodowy, drażliwość Rzadko: złośliwy zespół neuroleptyczny 1 Badania diagnostyczne Bardzo często: zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy 11 zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (głównie frakcji LDL)12, zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu 18, zwiększenie masy ciała 9, zmniejszenie stężenia hemoglobiny21 Często: zwiększenie aktywności aminotransferaz (AlAT, AspAT) 3 w surowicy, zmniejszenie liczby neutrofilów, zwiększenie stężenia glukozy (do stężenia występującego w hiperglikemii) 7 Niezbyt często: zwiększenie aktywności GGTP 3, zmniejszenie liczby płytek krwi 14, wydłużenie odstępu QT 1, 13, 19 Rzadko: zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej we krwi 15 (1) Patrz punkt 4.4. (2) Może wystąpić senność, zazwyczaj w pierwszych dwóch tygodniach od rozpoczęcia leczenia, która zwykle ustępuje podczas dłuższego stosowania produktu leczniczego ApoTiapina. (3) U niektórych pacjentów leczonych produktem leczniczym ApoTiapina odnotowano bezobjawowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AIAT, AspAT) lub GGTP. To zwiększenie aktywności było na ogół odwracalne podczas kontynuowania leczenia produktem leczniczym ApoTiapina. (4) ApoTiapina, podobnie jak inne produkty przeciwpsychotyczne blokujące receptory α 1 -adrenergiczne, może powodować hipotonię ortostatyczną, z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórych pacjentów omdleniami, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki (patrz punkt 4.4). (5) Bardzo rzadko informowano o zaostrzeniu objawów występującej wcześniej cukrzycy. (6) Częstość występowania tych działań niepożądanych określono jedynie na podstawie danych uzyskanych po wprowadzeniu do obrotu produktu zawierającego kwetiapinę. (7) Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥126 mg/dl (≥7,0 mmol/l) oraz po posiłku ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu. (8) Zwiększenie częstości utrudnień przy połykaniu po zastosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo odnotowano jedynie w badaniach klinicznych dotyczących epizodów depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej. (9) W oparciu o >7% zwiększenie masy ciała w porównaniu z masą ciała przed rozpoczęciem leczenia; dotyczy zwłaszcza pacjentów dorosłych podczas pierwszych tygodni leczenia. (10) Najczęściej obserwowanymi objawami odstawienia występującymi w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Częstość występowania tych objawów znamiennie się zmniejszała po tygodniu od odstawienia produktu. (11) Stężenie triglicerydów u pacjentów ≥18 lat: ≥200 mg/dl (≥2,258 mmol/l) lub u pacjentów <18 lat: ≥150 mg/dl (≥1,694 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu. (12) Stężenie cholesterolu u pacjentów ≥18 lat: ≥240 mg/dl (≥6,2064 mmol/l) lub u pacjentów <18 lat: ≥200 mg/dl (≥5,172 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu. Bardzo często występowało zwiększenie stężenia frakcji LDL cholesterolu o ≥30 mg/dl (≥0,769 mmol/l). Średnia zmiana wartości u pacjentów, u których odnotowano to zwiększenie, wynosiła 41,7 mg/dl (≥1,07 mmol/l). (13) Patrz tekst poniżej. (14) Liczba płytek ≤100 x 109/l co najmniej w jednym oznaczeniu. (15) Zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej raportowane w badaniach klinicznych, niezwiązane z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego. (16) Stężenia prolaktyny u pacjentów >18 lat - mężczyźni: >20 µg/l (>869,56 pmol/l); kobiety w każdym wieku: >30 µg/l (>1304.34 pmol/l). (17) Działanie niepożądane, które może powodować upadki. (18) Frakcja HDL cholesterolu - mężczyźni: <40 mg/dl (1,025 mmol/l); kobiety w dowolnym czasie: <50 mg/dl (1,282 mmol/l). (19) Pacjenci, u których stwierdzono zmianę odstępu QT w zakresie od <450 ms (milisekund) do ≥450 ms ze zwiększeniem o ≥30 ms. W kontrolowanych badaniach z placebo dotyczących kwetiapiny średnia zmiana i zakres pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu, były porównywalne z wynikiem w grupie placebo. (20) Zmiana z >132 mmol/l do ≤132 mmol/l co najmniej w jednym oznaczeniu. (21) Zmniejszenie stężenia hemoglobiny do ≤13 g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn, ≤12 g/dl (7,45 mmol/l) u kobiet przynajmniej raz wystąpiło u 11% pacjentów leczonych kwetiapiną w rozszerzonych długoterminowych badaniach otwartych. U tych pacjentów średnie maksymalne zmniejszenie stężenia hemoglobiny w dowolnym czasie wynosiło 1,50 g/dl. Podczas stosowania neuroleptyków zgłaszano przypadki wydłużenia odstępu QT, przedsionkowych zaburzeń rytmu, nagłych niewyjaśnionych zgonów, zatrzymania akcji serca i zaburzeń typu torsade de pointes, które uznaje się za działania dotyczące całej klasy tych produktów. W krótkoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i kontrolowanych placebo, przeprowadzonych u pacjentów ze schizofrenią lub epizodem manii w przebiegu choroby dwubiegunowej, łączna częstość objawów pozapiramidowych była zbliżona do występującej w grupie placebo (schizofrenia: 7,8% w grupie leczonej kwetiapiną i 8,0% w grupie otrzymującej placebo; epizod manii w przebiegu choroby dwubiegunowej: 11,2% w grupie leczonej kwetiapiną i 11,4% w grupie otrzymującej placebo). W krótkoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i kontrolowanych placebo, przeprowadzonych u pacjentów z epizodem depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej, łączna częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupie stosującej kwetiapinę wynosiła 8,9% w porównaniu do 3,8% w grupie placebo, jednak częstość poszczególnych działań niepożądanych (np. akatyzji, zespołu pozapiramidowego, drżeń, dyskinez, dystonii, niepokoju, mimowolnych skurczów mięśni, nadaktywności psychomotorycznej i sztywności mięśni) była ogólnie nieznaczna i nie przekraczała 4% w żadnej z badanych grup. Leczenie kwetiapiną wiązało się również z niewielkim, zależnym od dawki zmniejszeniem stężenia hormonów gruczołu tarczowego we krwi, zwłaszcza całkowitej i wolnej tyroksyny (T 4 ). Zmniejszenie stężenia całkowitej i wolnej T 4 było najsilniej zaznaczone podczas pierwszych dwóch do czterech tygodni leczenia kwetiapiną, a następnie utrzymywało się na niezmienionym poziomie podczas długotrwałego leczenia. Niemal we wszystkich przypadkach przerwanie leczenia kwetiapiną wiązało się z odwróceniem wpływu na całkowitą i wolną T 4 , bez względu na czas trwania leczenia. Niewielkie zmniejszenie stężenia całkowitej i odwróconej trijodotyroniny (T 3 ) występowało jedynie po zastosowaniu większych dawek. Zasadniczo, nie odnotowano zmian stężenia TBG ani wzajemnego zwiększenia stężenia TSH; nic nie wskazuje na to, aby kwetiapina powodowała klinicznie istotne objawy niedoczynności gruczołu tarczowego. Dzieci i młodzież (w wieku od 10 do 17 lat) U dzieci należy wziąć pod uwagę występowanie takich samych działań niepożądanych, jak u dorosłych. W tabeli poniżej przedstawiono działania niepożądane, które częściej występują u dzieci i młodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) niż u dorosłych, lub których nie obserwowano u dorosłych. Częstość występowania zdarzeń niepożądanych określono następująco: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do <1/10), niezbyt często (≥1/1000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do <1/1000) i bardzo rzadko (<1/10 000). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Bardzo często: zwiększone łaknienie Badania diagnostyczne Bardzo często: zwiększenie stężenia prolaktyny 1, zwiększenie ciśnienia tętniczego 2 Zaburzenia układu nerwowego Bardzo często: objawy pozapiramidowe 3 Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Często: drażliwość 4 Stężenie prolaktyny u pacjentów <18 lat: chłopcy: >20 µg/l (>869,56 pmol/l); dziewczynki: >26 µg/l (1) (>1130,428 pmol/l), w dowolnym czasie. U mniej niż 1% pacjentów stężenie prolaktyny wynosiło >100 µg/l. (2) W oparciu o kryteria Narodowych Instytutów Zdrowia (NIH) lub stwierdzenie zwiększenia ciśnienia skurczowego o >20 mm Hg lub ciśnienia rozkurczowego o >10 mm Hg, w dowolnym czasie; na podstawie wyników dwóch badań kontrolowanych z placebo (3 i 6 tygodni) u dzieci i młodzieży. (3) Patrz punkt 5.1. (4) Uwaga: Częstość występowania jest zgodna z obserwowaną u dorosłych, ale drażliwość może być związana z innymi klinicznymi implikacjami u dzieci i młodzieży niż u dorosłych. 4.9 Przedawkowanie W badaniach klinicznych zgłaszano zgony po doraźnym przedawkowaniu (dawka 13,6 gramów), a po wprowadzeniu produktu do obrotu - w dawkach wynoszących zaledwie 6 gramów kwetiapiny stosowanej w monoterapii. Zgłaszano jednak również przeżywalność po doraźnym przedawkowaniu dawkami do 30 gramów. Po wprowadzeniu produktu do obrotu bardzo rzadko zgłaszano przypadki przedawkowania kwetiapiną stosowaną w monoterapii, prowadzące do zgonu lub śpiączki lub wydłużenia odstępu QT. U pacjentów z obecną wcześniej ciężką chorobą układu krążenia może występować nasilone ryzyko skutków przedawkowania (patrz punkt 4.4 Choroby układu krążenia). Zgłaszano objawy przedmiotowe i podmiotowe, tj. senność i uspokojenie, tachykardię i hipotonię, które na ogół były wywołane nasileniem znanego działania farmakologicznego produktu. Brak swoistego antidotum dla kwetiapiny. W przypadku ciężkiego zatrucia należy uwzględnić możliwość zażycia kilku produktów. Zaleca się stosowanie procedur intensywnej opieki medycznej: uzyskanie i utrzymanie drożności dróg oddechowych dla zapewnienia właściwego natlenowania i wentylacji oraz monitorowanie i wspieranie czynności układu krążenia. Mimo że nie prowadzono badań dotyczących przeciwdziałania wchłanianiu produktu po przedawkowaniu, to jednak gdy podejrzewane jest ciężkie przedawkowanie, może być wskazane płukanie żołądka, najlepiej w ciągu godziny od zażycia leku. Należy również rozważyć podanie węgla aktywowanego. Dopóki pacjent nie powróci do zdrowia, należy prowadzić ścisłą kontrolę lekarską oraz monitorowanie. 5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE 5.1 Właściwości farmakodynamiczne Grupa farmakoterapeutyczna: Leki przeciwpsychotyczne. Kod ATC: N05A H04 Mechanizm działania: Kwetiapina jest atypowym produktem przeciwpsychotycznym. Kwetiapina i jej czynny metabolit w osoczu ludzkim, norkwetiapina, działają na wiele receptorów neuroprzekaźników. Kwetiapina i norkwetiapina wykazują powinowactwo do receptorów serotoninowych (5HT 2 ) i dopaminowych (D 1 i D 2 ) w mózgu. Uważa się, że właśnie to połączenie antagonizmu receptorowego z większą selektywnością wobec 5HT 2 niż wobec receptorów D 2 odpowiada za kliniczne właściwości przeciwpsychotyczne i za niewielkie pozapiramidowe działania niepożądane kwetiapiny w porównaniu z typowymi produktami przeciwpsychotycznymi. Ponadto norkwetiapina wykazuje silne powinowactwo do transportera norepinefryny (NET). Kwetiapina i norkwetiapina wykazują również silne powinowactwo do receptorów histaminergicznych i α 1 -adrenergicznych oraz mniejsze powinowactwo do receptorów α 2 -adrenergicznych i serotoninowych 5HT 1 A. Powinowactwo kwetiapiny do receptorów cholinergicznych typu muskarynowego lub benzodiazepinowych jest bardzo nieznaczne. Rezultat działania farmakodynamicznego: Kwetiapina wykazuje działanie w badaniach czynności przeciwpsychotycznej, takich jak test odruchu warunkowego unikania. Blokuje również działanie agonistów dopaminy (mierzone w testach behawioralnych lub elektrofizjologicznych) i zwiększa stężenie metabolitów dopaminy - wskaźnika neurochemicznego blokady receptora D 2 . W badaniach przedklinicznych oceniających objawy pozapiramidowe kwetiapina różniła się od typowych produktów przeciwpsychotycznych, wykazując atypowy profil. Długotrwałe stosowanie kwetiapiny nie wywołuje nadwrażliwości receptora dopaminowego D 2 . Lek wykazuje jedynie słabe działanie kataleptyczne w dawkach skutecznie blokujących receptor dopaminowy D 2 . Kwetiapina stosowana długotrwale wykazuje wybiórcze powinowactwo do układu limbicznego, powodując blokadę depolaryzacji w neuronach mezolimbicznych, ale nie w neuronach nigrostriatalnych, zawierających dopaminę. Podawana w dawkach uderzeniowych lub długotrwale w minimalnym stopniu powodowała dystonię u małp kapucynek, niezależnie od wcześniejszego uwrażliwienia na haloperydol. (patrz punkt 4.8). Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania: Wyniki trzech klinicznych badań kontrolowanych z zastosowaniem placebo, przeprowadzonych u pacjentów ze schizofrenią przyjmujących różne dawki kwetiapiny, nie wykazały różnic między grupami otrzymującymi kwetiapinę i placebo pod względem częstości wywoływania pozapiramidowych działań niepożądanych ani jednoczesnego stosowania produktów cholinolitycznych. W kontrolowanym badaniu placebo, oceniającym stałe dawki kwetiapiny w przedziale od 75 mg do 750 mg na dobę, nie stwierdzono dowodów nasilenia pozapiramidowych działań niepożądanych ani jednoczesnego stosowania produktów cholinolitycznych. W czterech klinicznych badaniach kontrolowanych z zastosowaniem placebo (w dwóch kwetiapinę stosowano w monoterapii, a w dwóch pozostałych – jednocześnie z litem lub walproinianem sodu) oceniano skuteczność dawek kwetiapiny do 800 mg na dobę w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Nie stwierdzono różnic między grupami otrzymującymi kwetiapinę i placebo pod względem częstości występowania objawów pozapiramidowych lub jednoczesnego stosowania produktów cholinolitycznych. W badaniach kontrolowanych placebo, przeprowadzonych u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą w przebiegu demencji, częstość zdarzeń niepożądanych związanych z krążeniem mózgowym w grupie leczonej kwetiapiną nie była większa niż w grupie otrzymującej placebo (w przeliczeniu na 100 pacjento-lat). W leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w dwóch badaniach z zastosowaniem produktu w monoterapii, kwetiapina miała większą skuteczność niż placebo w zakresie ograniczania objawów manii po 3 i 12 tygodniach. Brak danych z długoterminowych badań wykazujących skuteczność kwetiapiny w zapobieganiu kolejnym epizodom maniakalnym lub depresyjnym. Dane dotyczące kwetiapiny stosowanej jednocześnie z walproinianem sodu lub produktem litu w umiarkowanych lub ciężkich epizodach manii po 3 i 6 tygodniach są ograniczone, niemniej jednak stwierdzono, że leczenie skojarzone było dobrze tolerowane. Wykazano działanie addycyjne w 3. tygodniu leczenia. W drugim badaniu nie wykazano działania addycyjnego w 6. tygodniu. U pacjentów, u których wystąpiła pożądana reakcja na leczenie, mediana dawki kwetiapiny w ostatnim tygodniu wynosiła około 600 mg na dobę; około 85% z nich otrzymywało dawkę w zakresie od 400 mg do 800 mg na dobę. W czterech badaniach klinicznych, przeprowadzonych u pacjentów z objawami depresji o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu choroby dwubiegunowej typu I i II, 8-tygodniowe leczenie kwetiapiną w dawce 300 mg lub 600 mg miało znamiennie większą skuteczność niż placebo w odniesieniu do średniej poprawy w skali MADRS oraz reakcji klinicznej, zdefiniowanej jako co najmniej 50% poprawy całkowitego wyniku w skali MADRS w porównaniu do wartości uzyskanych na początku badania. Nie stwierdzono różnicy w reakcji na leczenie u pacjentów otrzymujących kwetiapinę w dawce 300 mg oraz 600 mg. W przedłużonej obserwacji uczestników dwóch z powyższych badań wykazano, że długotrwałe leczenie pacjentów z pożądaną reakcją na kwetiapinę w dawce 300 mg lub 600 mg było - w porównaniu z placebo - skuteczne w odniesieniu do objawów depresji, ale nie w odniesieniu do objawów maniakalnych. W dwóch badaniach klinicznych dotyczących zapobiegania nawrotom zmienionego nastroju stosowano kwetiapinę w połączeniu z lekami stabilizującymi nastrój. U pacjentów z nastrojem maniakalnym, depresyjnym lub mieszanym połączenie kwetiapiny i produktu stabilizującego nastrój było skuteczniejsze w odniesieniu do wydłużenia czasu do nawrotu zmienionego nastroju (maniakalnego, depresyjnego lub mieszanego), niż stosowanie samego produktu stabilizującego nastrój. Kwetiapinę podawano dwa razy na dobę (w dawce dobowej 400 do 800 mg) w połączeniu z produktami litu lub kwasem walproinowym. W długoterminowym (trwającym do 2 lat) badaniu klinicznym, oceniającym zapobieganie nawrotom u pacjentów z epizodami manii, depresji lub objawami mieszanymi w przebiegu choroby dwubiegunowej I typu, kwetiapina była skuteczniejsza niż placebo w wydłużeniu czasu do wystąpienia nawrotu epizodu zmiennego nastroju (maniakalnego, depresyjnego lub mieszanego), niezależnie od jego rodzaju. Zmiany nastroju wystąpiły u 91 pacjentów (22,5%) w grupie stosującej kwetiapinę, u 208 pacjentów (51,5%) w grupie placebo oraz u 95 pacjentów (26,1%) w grupie stosującej produkty litu. U pacjentów, u których wystąpiła pożądana reakcja na leczenie kwetiapiną, porównanie kontynuacji leczenia kwetiapiną z wynikami leczenia po zmianie na produkty litu nie wykazało wydłużenia czasu do nawrotu zmienionego nastroju. Badania kliniczne wykazały, że kwetiapina stosowana dwa razy na dobę jest skuteczna w schizofrenii i manii, chociaż jej okres półtrwania wynosi około 7 godzin. Obserwacje te potwierdzono w badaniu z użyciem pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), które wykazało wiązanie się kwetiapiny z receptorami 5HT 2 i D 2 utrzymujące się do 12 godzin. Nie badano bezpieczeństwa i skuteczności dawek większych niż 800 mg na dobę. W badaniach klinicznych prowadzonych metodą ślepej próby nie oceniano długotrwałej skuteczności kwetiapiny w zapobieganiu nawrotom schizofrenii. W badaniach otwartych, przeprowadzonych u pacjentów ze schizofrenią, stwierdzono skuteczność kwetiapiny w utrzymaniu poprawy klinicznej podczas dalszego leczenia u pacjentów, u których w początkowym okresie wystąpiła pożądana reakcja na leczenie, co sugeruje pewną długofalową skuteczność. W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, w których kwetiapinę stosowano w monoterapii u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5 x 109/1, częstość występowania co najmniej raz zawartości neutrofilów <1,5 x 109/1 wynosiła 1,72% u pacjentów leczonych kwetiapiną, w porównaniu z 0,73% u pacjentów otrzymujących placebo. We wszystkich badaniach klinicznych (kontrolowanych placebo, przeprowadzonych metodą otwartej próby, z czynnym produktem porównawczym; u pacjentów z wyjściową liczbą neutrofilów ≥1,5 x 109/1) częstość występowania co najmniej raz liczby neutrofilów <0,5 x 109/l wynosiła 0,21% u pacjentów leczonych kwetiapiną i 0% u pacjentów otrzymujących placebo, a częstość występowania liczby neutrofilów w zakresie od ≥0,5 do <1,0 x 109/1 wynosiła 0,75% u pacjentów leczonych kwetiapiną i 0,11% u pacjentów otrzymujących placebo. Zaćma/zmętnienie soczewki oka W badaniach klinicznych mających na celu ocenę właściwości kataraktogennych kwetiapiny (200-800 mg/dobę)w porównaniu z rysperydonem (2-8 mg) u pacjentów ze schizofrenią lub zaburzeniami schizoafektywnymi, odsetek pacjentów ze zwiększonym stopniem zmętnienienia soczewki nie był większy po kwetiapinie (4%) w porównaniu do rysperydonem (10%) przez przynajmniej 21 miesięcy stosowania. Dzieci i młodzież (w wieku 10 do 17 lat): Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kwetiapiny badano w 3-tygodniowym badaniu kontrolowanym placebo, dotyczącym leczenia manii (n = 284 pacjentów w wieku 10-17 lat). U około 45% badanej populacji rozpoznano dodatkowo ADHD. Przeprowadzono także 6-tygodniowe kontrolowane badanie z placebo dotyczące leczenia schizofrenii (n = 222 pacjentów w wieku 13-17 lat). Z udziału w obu badaniach wykluczono pacjentów ze znanym brakiem reakcji na leczenie kwetiapiną. Leczenie rozpoczynano od dawki dobowej kwetiapiny 50 mg, drugiego dnia zwiększano ją do 100 mg, a następnie – poprzez stopniowe zwiększanie o 100 mg na dobę w 2-3 dawkach, aż do dawki docelowej (w manii 400 mg - 600 mg na dobę; w schizofrenii 400 mg - 800 mg na dobę). W badaniu dotyczącym manii, w którym zastosowano skalę YMRS (Young Mania Rating Scale), różnica średnich wartości procentowych zmian w stosunku do wartości wyjściowych (między grupą leczoną a grupą placebo), obliczona metodą najmniejszych kwadratów, wynosiła -5,21 dla kwetiapiny w dawce 400 mg na dobę oraz -6,56 dla kwetiapiny w dawce 600 mg na dobę. Wskaźnik pożądanej reakcji na leczenie (poprawa w skali YMRS ≥50%) wynosił 64% w grupie stosującej 400 mg na dobę kwetiapiny, 58% - w grupie stosującej 600 mg na dobę kwetiapiny oraz 37% w grupie placebo. W badaniu dotyczącym schizofrenii, w którym zastosowano skalę PANSS (Positive and Negative Syndrome Scale), różnica średnich wartości procentowych zmian w stosunku do wartości wyjściowych (między grupą leczoną a grupą placebo), obliczona metodą najmniejszych kwadratów, wynosiła -8,16 dla kwetiapiny stosowanej w dawce 400 mg na dobę oraz -9,29 dla kwetiapiny w dawce 800 mg na dobę. Ani mniejsze (400 mg na dobę), ani większe (800 mg na dobę) dawki kwetiapiny nie wykazały lepszej skuteczności niż placebo w odniesieniu do odsetka pacjentów reagujących na leczenie, tj. u których wystąpiła ≥30% redukcja nasilenia objawów w skali PANSS w stosunku do wartości wyjściowych. Zarówno w leczeniu manii, jak i schizofrenii, stosowanie większych dawek powodowało liczbowo mniejszy współczynnik pożądanej reakcji na leczenie. Brak danych odnoszących się do podtrzymania efektów leczenia lub zapobiegania nawrotom choroby w tej grupie wiekowej. Dodatkowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania dostarczyło 26-tygodniowe badanie otwarte, będące rozszerzeniem badań krótkoterminowych (n = 380 pacjentów), w którym stosowano zmienne dawki kwetiapiny w przedziale 400 mg - 800 mg na dobę. U dzieci i młodzieży odnotowano występowanie zwiększonego ciśnienia tętniczego, a także częściej niż u dorosłych zgłaszano zwiększone łaknienie, objawy pozapiramidowe i zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy (patrz punkty 4.4 i 4.8). Objawy pozapiramidowe W krótkoterminowym kontrolowanym badaniu placebo (monoterapia), przeprowadzonym z udziałem młodzieży (w wieku od 13 do 17 lat) ze schizofrenią, skumulowana częstość występowania objawów pozapiramidowych wynosiła 12,9% po stosowaniu kwetiapiny oraz 5,3% po stosowaniu placebo, chociaż odsetek indywidualnych działań niepożądanych (np. akatyzja, drżenie, objawy pozapiramidowe, hipokinezja, drażliwość, hiperaktywność psychomotoryczna, sztywność mięśni, dyskineza) nie przekraczał 4,1% w żadnej z leczonych grup. W krótkoterminowym kontrolowanym badaniu placebo (monoterapia), przeprowadzonym z udziałem dzieci i młodzieży (w wieku 10 do 17 lat) z manią dwubiegunową, skumulowana częstość występowania objawów pozapiramidowych po stosowaniu kwetiapiny wynosiła 3,6% oraz 1,1% po stosowaniu placebo. W długoterminowym badaniu otwartym dotyczącym schizofrenii i manii w przebiegu choroby dwubiegunowej skumulowana częstość polekowych objawów pozapiramidowych wynosiła 10%. Zwiększenie masy ciała W krótkoterminowych badaniach klinicznych z udziałem pacjentów pediatrycznych (w wieku od 10 do 17 lat) u 17% pacjentów leczonych kwetiapiną i 2,5% pacjentów otrzymujących placebo wystąpiło zwiększenie masy ciała o ≥7%. Po skorygowaniu do normalnego procesu wzrastania w dłuższym okresie czasu, jako miarę istotnej klinicznie różnicy w porównaniu z wartością wyjściową przyjęto zwiększenie o co najmniej 0,5 odchylenia standardowego wartości BMI (Body Mass Index); kryterium to spełniło 18,3% pacjentów leczonych kwetiapiną przez 26 tygodni. Samobójstwo, myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego W krótkoterminowych kontrolowanych badaniach z placebo, przeprowadzonych z udziałem pacjentów pediatrycznych ze schizofrenią, częstość zdarzeń związanych z samobójstwem u pacjentów <18 lat wynosiła 1,4% (2/147) w grupie leczonej kwetiapiną i 1,3% (1/75) w grupie otrzymującej placebo. W krótkoterminowych kontrolowanych badaniach placebo, przeprowadzonych z udziałem pacjentów pediatrycznych z manią dwubiegunową częstość zdarzeń związanych z samobójstwem u pacjentów <18 lat wynosiła 1,0% (2/193) w grupie leczonej kwetiapiną i 0% (0/90) w grupie otrzymującej placebo. 5.2 Właściwości farmakokinetyczne Po podaniu doustnym kwetiapina jest dobrze wchłaniana i intensywnie metabolizowana. Obecność pokarmu nie wpływa istotnie na biodostępność kwetiapiny. Kwetiapina wiąże się w około 83% z białkami osocza. Stężenie maksymalne czynnego metabolitu, norkwetiapiny, stanowi w stanie równowagi 35% wartości stężenia kwetiapiny. Okresy półtrwania w fazie eliminacji kwetiapiny i norkwetiapiny wynoszą odpowiednio około 7 i 12 godzin. Farmakokinetyka kwetiapiny i norkwetiapiny jest liniowa w zakresie dawek stosowanych klinicznie. Kinetyka kwetiapiny nie różni się u mężczyzn i kobiet. Średni klirens kwetiapiny u pacjentów w podeszłym wieku jest o około 30 do 50% mniejszy niż u dorosłych w wieku od 18 do 65 lat. Średni klirens osoczowy kwetiapiny był mniejszy o około 25% u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min/1,73 m2), chociaż osobnicze wartości klirensu mieściły się w prawidłowym zakresie dla osób zdrowych. Frakcja niezwiązanej kwetiapiny w przeliczeniu na mol/l i jej czynnego metabolitu w osoczu ludzkim, norkwetiapiny, jest wydalana z moczem w mniej niż 5%. Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Po podaniu kwetiapiny znakowanej radioaktywnie mniej niż 5% podanej dawki jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem lub kałem. Łącznie, około 73% radioaktywności jest wydalane z moczem, a 21% z kałem. U pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami czynności wątroby (stabilna marskość poalkoholowa) średni klirens osoczowy kwetiapiny jest mniejszy o około 25%. Ponieważ kwetiapina jest intensywnie metabolizowana w wątrobie, u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby można się spodziewać zwiększonych stężeń produktu w osoczu. U tych pacjentów może być konieczna modyfikacja dawki (patrz punkt 4.2). W badaniach in vitro wykazano, że głównym enzymem biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny jest CYP3A4 cytochromu P450. Norkwetiapina zarówno powstaje, jak i jest eliminowana głównie przez CYP3A4. W badaniach in vitro wykazano, że kwetiapina i kilka jej metabolitów (w tym norkwetiapina) są słabymi inhibitorami aktywności enzymów ludzkiego cytochromu P450, tj. CYP 1A2, 2C9, 2C19, 2D6 i 3A4. Hamowanie aktywności CYP in vitro stwierdzono jedynie w stężeniach około 5- do 50- krotnie większych niż występujące u ludzi po podaniu dawek w przedziale od 300 mg do 800 mg na dobę. W związku z tym jest mało prawdopodobne, aby jednoczesne stosowanie kwetiapiny z innymi produktami powodowało klinicznie istotne zahamowanie metabolizmu innego produktu metabolizowanego za pośrednictwem cytochromu P450. Jak wynika z badań na zwierzętach, kwetiapina może indukować enzymy cytochromu P450. Jednak w swoistym badaniu interakcji u pacjentów z psychozą nie stwierdzono zwiększenia aktywności cytochromu P450 po podaniu kwetiapiny. Dzieci i młodzież (w wieku 10 do 17 lat): Dane farmakokinetyczne dotyczą dzieci w wieku od 10 do 12 lat (n = 9) i młodzieży (n = 12), u których stosowano 400 mg kwetiapiny 2 razy na dobę. Stężenia w osoczu związku macierzystego, kwetiapiny, u dzieci i młodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) w stanie równowagi były zasadniczo podobne, jak u dorosłych, chociaż wartość C max u dzieci była bliższa górnej granicy zakresu stężeń występujących u dorosłych. W porównaniu z dorosłymi, wartości AUC i C max czynnego metabolitu, norkwetiapiny, były większe u dzieci (w wieku od 10 do 12 lat) odpowiednio o około 62% i 49% oraz u młodzieży (w wieku od 13 do 17 lat) odpowiednio o 28% i 14%, w porównaniu z osobami dorosłymi. 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie W badaniach in vitro oraz in vivo nie stwierdzono dowodów działania genotoksycznego. W badaniach na zwierzętach po klinicznie znaczącej ekspozycji odnotowano występowanie następujących zmian, które nie zostały dotychczas potwierdzone w długotrwałych badaniach klinicznych: u szczurów - odkładanie się złogów barwnikowych w gruczole tarczowym; u małp Cynomolgus - hipertrofia pęcherzyków gruczołu tarczowego, zmniejszenie stężenia T 3 w osoczu, zmniejszenie stężenia hemoglobiny i liczby krwinek czerwonych i białych; u psów - zmętnienie soczewki i zaćma. Biorąc powyższe pod uwagę, należy rozważyć korzyści wynikające z leczenia kwetiapiną w stosunku do ryzyka dla pacjenta. 6. DANE FARMACEUTYCZNE 6.1 Wykaz substancji pomocniczych Rdzeń tabletki: Hypromeloza 2910 Wapnia wodorofosforan dwuwodny Laktoza jednowodna Skrobia kukurydziana Karboksymetyloskrobia sodowa (typ A) Magnezu stearynian Celuloza mikrokrystaliczna PH 102 Talk Krzemionka koloidalna bezwodna Otoczka tabletki: 25 mg: Żelaza tlenek czerwony i żółty (E172) Hypromeloza 2910 Tytanu dwutlenek (E171) Makrogol 400, Żółcień pomarańczowa (E110) 100 mg: Żelaza tlenek żółty (E172) Hypromeloza 2910 Tytanu dwutlenek (E171) Makrogol 400 200 mg: Hydroksypropyloceluloza (E463) Hypromeloza 2910 Talk Tytanu dwutlenek (E171). 6.2 Niezgodności farmaceutyczne Nie dotyczy. 6.3 Okres ważności 30 miesięcy. 6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania Przechowywać w oryginalnym opakowaniu. 6.5 Rodzaj i zawartość opakowania Nieprzezroczyste blistry PVC/aluminium w tekturowym pudełku. Wielkości opakowań: 25 mg, 100 mg, 200 mg - 30 lub 100 tabletek (po 10 tabletek w blistrze). Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie. 6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania Bez szczególnych wymagań. 7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Apotex Europe B.V. Darwinweg 20 2333 CR Leiden Holandia 8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(-Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU 9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU / DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA 10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO 23.05.2011